
Tanrı’nın Varlığına Dair 19 Ahlaki Argüman – Onur Kenan Aydoğdu
Genelde çoğu insan Tanrı varlığına dair hiçbir argümanın olmadığını ve argümanların olduğunu düşünenler ise bu argümanların sadece ontolojik, kozmolojik, teleolojik gibi başlıkla anılan birkaç argümanla sınırlı olduğunu düşünür. Bu oldukça yanlış bir kanıdır. Sadece kozmolojik, ontolojik , teleolojik başlıkları altında anılan onlarca farklı formülasyona sahip argüman vardır. Din felsefesi alanında en ünlü youtube kanalı olan Capturing Christianity kanalında Cameron Bertuzzi , felsefeci Dr. Chad McIntosh ile ”Over 100 Arguments for the Existence of God” (Tanrı’nın Varlığına İlişkin 100’ün Üzerinde Argüman) başlıklı yaptıkları yayında Tanrı varlığına dair tam 154 argümanı ele alıyorlar. Bu yazımızda yayında ele alınan Tanrı varlığına dair 19 ahlak argümanını sizlere sunuyoruz. Argümanların daha detaylı açıklamaları için yayına bakabilirsiniz. Keyifli okumalar.
1. Ahlakın Nesnelliği
- Ahlak ancak Tanrı varsa nesneldir.
- Ahlak nesneldir.
- Dolayısıyla Tanrı vardır.
2. Hepten Gidimsel Versiyon
- Ahlak nesneldir.
- Ahlak nesnel ise, Tanrı onun nesnel olmasının en iyi açıklamasıdır.
- Dolayısıyla, ahlakın nesnel olmasının en iyi açıklaması Tanrı’dır.
- Dolayısıyla, muhtemelen, Tanrı var.
3. Kötülüğün Normatif Çıkarımları 1
- Kötülük, aksine, dünyanın olması gerektiği gibi olduğunu ima eder.
- Dünyanın ancak arkasında bir niyet, hedef veya tasarım veya amaç varsa olması gerektiği gibidir.
- Dolayısıyla dünyanın arkasında bir niyet veya hedef tasarımı veya amacı vardır.
- Yalnızca Tanrı varsa, dünyanın arkasında bir niyet, amaç veya tasarım veya amaç vardır.
- Dolayısıyla Tanrı vardır.
4. İyinin Yokluğu Olarak Kötülük 2
- Kötülük, iyiliğin yokluğudur.
- Kötülük iyiliğin yokluğuysa, iyilik ontolojik ve açıklayıcı olarak kötülükten önce gelir.
- İyilik ontolojik ve açıklayıcı olarak kötülükten önce geliyorsa, dünyada kötülükten daha çok iyilik vardır.
- Dünyada kötülükten daha fazla iyilik varsa, muhtemelen Tanrı vardır.
- Dolayısıyla, muhtemelen, Tanrı var.
5. Korkunç Kötüler 3 4
- Bazı kötülükler o kadar korkunçtur ki, natüralist olmayan bir boyuta sahipmiş gibi görünürler.
- (1) doğru ise, onların natüralist olmayan bir boyutu olduğunu düşünmekte haklıyız.
- Doğal olmayan bir boyuta sahip olacak kadar korkunç olan kötülüklerin en iyi açıklaması, iyinin ve kötünün derin ruhsal öneme sahip olmasıdır.
- Bu nedenle, muhtemelen, iyi ve kötünün derin ruhsal önemi vardır.
- İyi ve kötünün derin ruhsal önemi varsa, o zaman teizm gibi bir şey muhtemelen doğrudur.
- Dolayısıyla, teizm gibi bir şey muhtemelen doğrudur.
6. Evrensel Ahlaki İnançlar 5
- Belli ahlaki inançlar tüm insanlık tarafından paylaşılır.
- Belli ahlaki inançlar tüm insanlık tarafından paylaşılıyorsa, bunun en iyi açıklaması Tanrı’dır.
- Dolayısıyla Tanrı, tüm insanlık tarafından paylaşılan belli ahlaki inançların varlığının en iyi açıklamasıdır.
- Dolayısıyla, muhtemelen, Tanrı var.
7. Sidgwick ve Kant 6
- Ahlaki davranmak, yalnızca benim için eninde sonunda her zaman en iyisiyse, her zaman rasyoneldir.
- Ahlaki davranmak, yalnızca Tanrı varsa, benim için her zaman en iyisidir.
- Dolayısıyla, ahlaki olarak hareket etmek, yalnızca Tanrı varsa her zaman rasyoneldir. (1, 2)
- Ahlaki davranmak her zaman rasyoneldir.
- Dolayısıyla Tanrı vardır. (3, 4)
8. Adams’tan Kantçı Bir Argüman 7
- Bir inanç moral bozucu ise, ahlaki olarak istenmeyen bir durumdur.
- Eğer bir inanç ahlaki olarak istenmeyen bir şeyse, zıttına inanmanın ahlaki bir avantajı vardır.
- Evrende ahlaki bir düzen olmadığına inanmak moral bozucudur.
- Dolayısıyla, evrende ahlaki bir düzen olmadığına inanmak ahlaki olarak istenmeyen bir durumdur.
- Dolayısıyla, evrende ahlaki bir düzen olduğuna inanmakta ahlaki bir avantaj vardır.
- Teizm, evrendeki ahlaki düzen olmalarının en iyi açıklamasıdır.
- Evrendeki ahlaki düzen olmalarının en iyi açıklaması teizm ise, teizmi kabul etmenin ahlaki bir avantajı vardır.
- Bir pozisyonu kabul etmenin ahlaki bir avantajı varsa, o pozisyonu kabul etmelisiniz.
- O halde teizmi kabul etmelisiniz.
9. Oderberg Kozmik Adalet Üzerine 8
- Rasyonel bir ahlaki düzende yaşıyoruz.
- Rasyonel bir ahlaki düzende yaşıyorsak, kozmik adalet vardır.
- Dolayısıyla kozmik adalet vardır. (1, 2)
- Kozmik adalet varsa, onu yöneten bir kozmik yargıç olmalıdır.
- Dolayısıyla, kozmik adaleti yöneten kozmik bir yargıç var. (3, 4)
10. Layman’ın Ahlaki Argümanı 9
- Kişinin ahlaki olarak gerekli olanı yapmak için her zaman en fazla nedeni vardır.
- Tanrı ya da ahiret yoksa, ahlakın kişinin sadece mütevazı faydalar için büyük kişisel fedakarlıklar yapmasını gerektirdiği durumlar vardır.
- Ahlakın, yalnızca mütevazı çıkarlar için büyük kişisel fedakarlıklar yapmasını gerektirdiği durumlar varsa, o zaman kişinin ahlaki olarak gerekli olanı yapmak için her zaman en fazla nedeni yoktur.
- Dolayısıyla, eğer Tanrı ya da ahiret yoksa, o zaman bazı durumlarda kişinin ahlaki olarak gerekli olanı yapmak için en fazla nedeni yoktur. (2, 3)
- Dolayısıyla, Tanrı ya da ahiret olmadığı yanlıştır. (1, 4)
11. Ahlaklı Olmada İlahi Yardım İhtiyacı 10
- Ahlaklı olmaya çalışmak, ancak girişimin muhtemelen başarılı olacağına inanmak rasyonelse rasyoneldir.
- Ancak, sahip olduğumuz tek şey devam etmek için kendi insani yetilerimizse, girişimin muhtemelen başarılı olacağına inanmak rasyonel değildir.
- Ama ahlaklı olmaya çalışmak rasyoneldir.
- Bu nedenle, girişimin muhtemelen başarılı olacağına inanmak rasyoneldir. (1, 3)
- Bu yüzden, devam etmek için sadece kendi insani yetilerimizden daha fazlasına sahibiz. (2, 4)
- Eğer bir teori, ahlaki olma girişiminin muhtemelen başarılı olacağına inanmak için rasyonel olmamız gereken daha fazla şeyi varsayarsa, o zaman bu teoriye inanmak rasyoneldir.
- Hristiyan teizmi, ahlaki olma girişiminin muhtemelen başarılı olacağına inanmak için rasyonel olmamız gereken daha fazla şeyi varsayar.
- Dolayısıyla, Hıristiyan teizmine inanmak rasyoneldir.
12. Ahlaki Boşluk 11
- Birinin x yapması gerekiyorsa, x yapabilir.
- Kişi, ahlakın gereklerine göre yaşamalıdır.
- Böylece, kişi ahlakın gereklerini yerine getirebilir. (1, 2)
- Kişi ancak gerekli insan dışı yardıma sahipse, ahlakın gereklerini yerine getirebilir.
- Dolayısıyla, kişi, gerekli insan dışı yardıma sahiptir. (3, 4)
- Bir teori, ahlakın gereklerini yerine getirmek için gereken insan dışı yardımı tam olarak varsayarsa, o teoriye inanmak rasyoneldir.
- Hıristiyan teizmi, ahlakın gereklerini yerine getirmek için gereken insan dışı yardımı tam olarak varsayar.
- Dolayısıyla, Hıristiyan teizmine inanmak rasyoneldir.
13. En Yüksek İyiyi Teşvik Etme Görevi 12 13
- En yüksek iyinin gerçekleşmesini (ahlaki olarak) teşvik etmeliyiz.
- Yapmamız gereken şey yapabilmemiz için mümkün olmalıdır.
- Dolayısıyla, en yüksek iyinin gerçekleşmesini teşvik etmemiz mümkündür.
- En yüksek iyinin gerçekleşmesini teşvik etmemiz, ancak bu gerçekleşmeyi mümkün kılan bir Tanrı varsa mümkündür.
- Dolayısıyla böyle bir Tanrı var.
14. Nesnel Yükümlülükler ve Görevler 14 15 16
- Nesnel ahlaki yükümlülüklerimiz ve görevlerimiz vardır.
- Nesnel ahlaki yükümlülüklerimiz ve görevlerimiz varsa, bunlar en iyi ilahi buyruklar olarak anlaşılır.
- Dolayısıyla, nesnel ahlaki yükümlülükler en iyi ilahi buyruklar olarak anlaşılır.
- Nesnel ahlaki yükümlülükler en iyi ilahi buyruklar olarak anlaşılırsa, Tanrı vardır.
- Dolayısıyla Tanrı vardır.
15. Vicdandan Argüman 17 18
- Suçluluk, utanç, sorumluluk vb. yalnızca diğer ahlaki faillerle ilgili olarak uygun şekilde hissedilir.
- Ancak bazen gizlice yapılan (başkalarına zarar vermeyen) eylemler için uygun şekilde suçluluk, utanç, sorumluluk vb. hissederiz.
- Gizli olarak yapılan işler için suçluluk, utanç, sorumluluk vb. , ancak gizli olarak yapılan eylemlerden haberi olan başka bir ahlaki fail varsa uygun şekilde hissedilir. (1)
- Dolayısıyla, gizlice yapılan eylemlere özel başka bir ahlaki fail var. (2, 3)
- Gizlice yapılan eylemleri bilen başka bir ahlaki fail varsa, o da Tanrı’dır.
- Dolayısıyla Tanrı vardır.
16. Suç İşlemenin İçsel Zararlılığı 19
- Suç işlemek, suç işleyen için özünde zararlıdır.
- Suç işlemek, ancak bu zarar Tanrı benzeri bir varlığın cezasıysa, suç işleyene özünde zararlıdır.
- Dolayısıyla Tanrı benzeri bir varlık vardır.
17. Ahlaki Bilgi 20 21
- Ahlaki bilgiye sahibizdir.
- Eğer natüralizm doğruysa, o zaman büyük olasılıkla ahlaki bilgiye sahip değilizdir.
- Eğer teizm doğruysa, büyük olasılıkla ahlaki bilgiye sahibizdir.
- Dolayısıyla, ahlaki bilgiye sahip olmamız, teizm için ve natüralizme karşı güçlü bir kanıttır.
18. Nesnel Normların Kavranması 22
- Nesnel ahlaki normları kavrama kapasitesine sahibiz.
- (1) için en iyi açıklama, bilişsel yetilerimizin nesnel ahlaki normları kavramaya yönelik olmasıdır.
- Dolayısıyla, muhtemelen bilişsel yetilerimiz nesnel ahlaki normları kavramaya yöneliktir.
- Teizm, nesnel ahlaki normları kavramaya yönelik bilişsel yetilere sahip olmamızın en iyi açıklamasıdır.
- Dolayısıyla, muhtemelen, teizm doğrudur.
19. Fedakârlık: Schloss 23 24
- Gerçek fedakârlık vardır ve rasyoneldir.
- Eğer natüralizm doğruysa, gerçek fedakârlık yoktur ve irrasyoneldir.
- Dolayısıyla natüralizm yanlıştır.
- Eğer teizm doğruysa, gerçek fedakârlık muhtemelen vardır ve rasyoneldir.
- Dolayısıyla, gerçek fedakârlığın varlığı ve rasyonelliği, teizmi kuvvetle doğrular.
19.1 Fedakârlık: Pruss 25
- Ahlaki fedakârlık indirgenemez bir şekilde normatiftir.
- Ahlaki fedakârlığın indirgenemez biçimde normatif olduğuna dair hiçbir natüralist açıklama olamaz.
- Dolayısıyla, ahlaki fedakârlığın naturalistik bir açıklaması olamaz.
- Ahlaki fedakârlık için iyi teistik açıklamalar varsa, o zaman ahlaki fedakârlık teizmin kanıtıdır.
- Dolayısıyla ahlaki fedakârlık teizmin kanıtıdır.
Çevirmen: Onur Kenan Aydoğdu
Kaynak: Over 100 Arguments for the Existence of God , https://youtu.be/Qi7ANgO2ZBU , Erişim Tarihi: 23.04.2022
Referanslar:
1 Gregory Ganssle, “Evil as Evidence for Christianity,” in Meister and Dew (eds.), God and Evil (IVP, 2013), ch. 15
2 David Alexander, God, Goodness, and Evil (Bloomsbury, 2012), ch. 5.
3 Alvin Plantinga, “Two Dozen (or so) Theistic Arguments,” in Walls and Dougherty (eds.), Two Dozen (or so) Arguments for God (Oxford, 2018), pp. 476-477.
4 See also C. S. Lewis, discussed in Baggett and Walls, The Moral Argument (Oxford, 2019), p. 167.
5 C. S. Lewis, Abolition of Man.
6 Gathered from David Baggett and Jerry Walls, Good God: The Theistic Foundations of Morality (Oxford, 2011), pp. 12-15.
7 Robert Adams, “Moral Arguments for Theistic Belief,” in Adams, The Virtue of Faith and Other Essays in Philosophical Theology (Oxford, 1987), ch. 10.
8 David Oderberg, “Morality, Religion, and Cosmic Justice,” Philosophical Investigations 34/2 (2011), pp. 189-213.
9 C. Stephen Layman, “God and the Moral Order,” Faith and Philosophy 19/3 (2002), pp. 304-316.
10 Linda Zagzebski, “Does Ethics need God?” Faith and Philosophy 4/3 (1987), pp. 294-303.
11 John Hare, The Moral Gap (Oxford, 1996).
12 Kant, Critique of Practical Reason.
13 Stewart Goetz, The Purpose of Life (Continuum, 2012), ch. 2.
14 George Mavrodes, “Religion and the Queerness of Morality.”
15 Robert Adams, Finite and Infinite Goods (Oxford, 1999).
16 C. Stephen Evans, God and Moral Obligation (Oxford, 2013).
17 John Henry Newman, A Grammar of Assent (1870), ch. 5.
18 My own reconstruction based on discussion of Newman in Mackie, The Miracle of Theism (Oxford, 1982), pp. 103-106 and Oppy, Arguing About Gods (Cambridge, 2006), pp. 369ff.
19 Clement Dore, Theism (D. Reidel, 1984), ch. 4.
20 Mark Linville, “The Moral Argument,” in Craig and Moreland (eds.), The Blackwell Companion to Natural Theology (Blackwell, 2009), ch. 7.
21 Angus Menuge, “Why Humans Rights Cannot be Naturalized: The Contingency Problem,” in Menuge (ed.), Legitimizing Human Rights (Ashgate, 2013), ch. 3.
22 Angus Ritchie, From Morality to Metaphysics (Oxford, 2012).
23 Jeffrey Schloss, “Evolutionary Accounts of Altruism and the Problem of Goodness by Design,” in Dembski (ed.), Mere Creation (IVP, 1998), ch. 10.
24 Colin Grant, Altruism and Christian Ethics (Cambridge, 2001).
25 Alexander Pruss, “Altruism, Normalcy, and God,” in Nowack and Coakley (eds.), Evolution, Games, and God (Harvard, 2013).